Bodhranlessen
De Bohdrán (spreek uit als bowrawn - het kan ook anders afhankelijk van welke variatie van het Galic het wordt uitgesproken) is een traditionele Iers/Keltisch trommel.
Geschiedenis
Bodhrán met houten kruis voor houvast
Het is een zogenaamde "framedrum". De eerste verwijzingen nar het instrument zijn al te vinden in de 18e eeuw maar sinds de jaren 50 van de vorige eeuw is het instrument sterk naar voren gekomen als de trommel van de Iers-Keltische muziek. Van daaruit heeft het zich ook naar Schotland en de andere Keltische gebieden verplaatst
Zoals de meeste dingen in Ierland zijn echte de wortels van bodhrán verdwenen in de mist der tijd. Maar de Ieren houden ervan verklaringen voor dingen te geven, dus zijn er verschillende theorieën ontstaan over de oorspronkelijke herkomst van dit instrument.
Deze theorieën kun je eigenlijk verdelen in twee categorieën:
- De bodhrán is vele jaren geleden uitgevonden in Ierland, waar het eerst als werktuig diende en later is uitgegroeid tot muziekinstrument.
Dit zou goed kunnen omdat je over gehele Keltische wereld (Ierland, Schotland, Wales, Bittanië maar ook in Asturias) grote cirkelvormige houten zeven vindt. Op sommige plaatsen heten die zeven zelf bodhrán. - Het is vanuit het buitenland Ierland binnengekomen, zo’n één tot tweeduizend jaar geleden.
Ook hiervoor is wel bewijs. Het is natuurlijk een feit dat dit soort frame drums over het gehele Midden-Oosten én op de Balkan worden bespeeld. Daarnaast komen de Kelten zo'n 2000 tot 3000 jaar terug Europa binnen over de Balkan en Zuid-Europa. En het is typisch iets voor dfe Ieren om het dan op een andere wijze te gaan bespelen dan de rest van de wereld.
De Bodhrán zelf en het bespelen ervan.
Bodhrán met prachtige beschildering
De bodhrán bestaat in verschillende soorten en maten. De beste soorten zijn gewoonlijk tussen 15’’ (± 38 cm) en 20’’(± 50cm) (18” -± 45cm is de standaard maat).
Vroeger waren het eenvoudig houten frame's (de "rim) bespannen met geitenvel (andere vellen worden ook gebruikt maar zijn minder geschikt). Tegenwoordig heb je ook stembare met een dubbele houten ring en zelfs kunststof. al heel lang worden de velen soms prachtig beschilderd.
De Bodhrán wordt met één hand vastgehouden en de nadere hand gespeeld met een "tipper". Dat is een houten, of tegenwoordig soms ook kunststof of metaal, stokje met een verdikt uiteinde. Dat wordt met een speciale beweging van de pols en arm over het vel bewogen waardoor eer veel accenten en variatie in de ritme's te maken zijn. Met de hand waarmee de trommel op zijn plaats wordt gehouden kan de speler druk op het vel uitoefenen waardoor de toon stijgt of daalt of de klank meer in minder gedempt wordt.
Het is heel belangrijk dat de muzikant een tipper neemt die bij de afmetingen van de bodhrán past én bij zijn manier van spelen, omdat er niets erger is dan een stok die te kort, te lang, te licht of te zwaar is. Daarnaast zegt men in Ierland dat je altijd twee of drie tippers meeneemt, want zoals een Iers gezegde luidt: de feeën hebben de neiging met je tipper weg te rennen als je die het meest nodig hebt!
Een variatie van Bodhrán tippers
Bodhrán les
Hoewel ik natuurlijk niet kan tippen aan virtuose bespelers van de Bodhran uit Ierland heb ik door goed te kijken, wat les nemen en experimenteren een goede techniek ontwikkeld en kan ik me in het samenspel in de kroeg in Ierland aardig handhaven.
Het is van groot belang dat je de juiste tipper vind die past bij jouw kracht en speltechniek. Daarnaast is de handhouding van groot belang én het leren spelen van de accenten. Echt beheersen van het instrument doe je pas na jaren ervaring. De beginselen, zodat je een goed basis hebt én op eigen kracht verder kunt, kan ik je in 3 tot 6 maanden leren.