Muziek, gezondheid en slim zijn

In onze cultuur neemt het passief ondergaan van muziek steeds meer toe, terwijl het actief muziek maken afneemt. Een slechte ontwikkeling. Heel erg veel kinderen hebben nog nooit een concert bijgewoond en vinden, in navolging van hun ouders, het niet boeiend. De huidige regering (anno 2011) is heftig aan het bezuinigen op muziekonderwijs. Zowel in de muziekscholen als op de gewonen scholen moet flink het mes erin. Dom en verschrikkelijk want......

Zoltan Kodály

Al begin vorige eeuw heeft de Hongaarse musicus, componist, pedagoog en muziekwetenschapper Zoltan Kodály onderzocht hoe de leerprestaties van leerlingen konden worden verbeterd. Hij ontdekte dat het dagelijks musiceren de cognitieve prestaties enorm verbeterde. Op basis van zijn werk werd in 1950 in Hongarije de eerste basisschool geopend waarin muziek een wezenlijk onderdeel was van de dagelijkse dingen. De school was zo succesvol dat in 1965 50% van de scholen in Hongarije op deze pedagogische leest geschoeid waren. Het idee was niet dat alleen getallenteerde kinderen op die scholen zouden komen, maar dat juist alle leerlingen dit onderwijs zouden krijgen waardoor ze tot meer inteligente, maar ook socialere mensen opgroeiden. Een van de effecten was namelijk dat er veel minder ruzie en onenigheid op deze scholen was!

Talen leren

In 2008 werd aan de Northwestern University door professor Nina Kraus een onderzoek gedaan naar het effect van muziek op het leren van taal. Het blijkt dat mensen die, bij voorkeur op jonge leeftijd, muziekles krijgen, zingen en spelen, neurologisch andere gebieden ontwikkelen. Daardoor zijn zij makkelijker en sneller in staat hun eigen, maar ook vreemde talen op te nemen.
Daarnaast bleek dat ook de sociale vermogens en de cognitieve vermogens hiervan toenemen.
Onderzoek in Australië met verstandelijk gehandicapten laat dezelfde resultaten zien.

Muziek maakt slim

Prof. Hans Günther Bastian deed in Duitsland 6 jaar wetenschappelijk onderzoek op Berlijnse scholen naar het effect van actieve muziekbeoefening op de algemene schoolprestaties. Het onderzoek richtte zich met name op het meten van de verschillen in leerprestaties tussen scholen waarbij de kinderen grondig muziekles kregen, en scholen waar dat niet gebeurde. De conclusie vormt een krachtig pleidooi voor het terugkeren van muziekonderwijs op basisscholen. 

  • Kinderen met een gemiddeld IQ ontwikkelen zich de eerste jaren op de basisschool op een zelfde manier. Na vijf jaar op school en vier jaar uitgebreid muziekles vertonen de kinderen op de muziekactieve basisscholen een significant hoger IQ.
  • Het IQ van kinderen van de op muziek gerichte scholen die reeds bij aanvang van het onderzoek een bovengemiddeld IQ hadden, neemt na vier jaar les in solo- en ensemblespel duidelijker toe, dan dat van vergelijkbare kinderen uit de controlegroep zonder verder muzikale vorming.
  • Sociaal zwakke en in hun cognitieve ontwikkeling achterlopende kinderen (met een lager IQ dan gemiddeld) profiteren ook van uitgebreid muziekonderwijs. Hun IQ neemt met de jaren toe, wat voor kinderen met een lager IQ dan gemiddeld zonder muziekonderwijs niet gezegd kan worden.
  • Het aantal kinderen dat wordt afgewezen of gepest, is over de hele basisschooltijd gemeten in de klassen met muziekles in alle klassen bijna twee maal zo laag als in de klassen zonder extra aandacht voor muziek.
  • De onderzoeksresultaten laten ondubbelzinnig zien dat actief muziek maken een geschikt middel is om de conflicten van de puberteit, gevoelens van agressiviteit en trots te verzachten en onzekerheid te ondersteunen. Muziek maken kan innerlijke verscheurdheid en sterk wisselende stemmingen op vangen.
  • Uit EEG-onderzoeken door neuropsycholoog Hellmuth Petsche (Wenen) blijkt dat bij musicerende mensen de rechter hersenhelft (gevoelstoestand) sterker verbonden is met de linker hersenhelft (spraak en intellect).
  • De positieve resultaten van deze studie moeten ervoor zorgen dat ‘muziekbeoefening' beter wordt geïntegreerd in het lessyteem van onze scholen. Uiteindelijk zal dat een positief effect hebben op onze toekomst.

Hoe komt dit?

Uit hersenonderzoeken is gebleken, dat bij musicerende kinderen de linker hersenhelft (spraak en intellect) en de rechter hersenhelft (gevoelstoestand) sterker met elkaar verbonden raken dan bij niet-musicerende kinderen. Deze resultaten ontstaan, doordat muziek maken een positieve en stimulerende werking heeft op de neuronale verbindingen. De neuronen worden geactiveerd waardoor er minder afsterven en er betere verbindingen ontstaan. Dat bepaalt uiteindelijk het intelligentieniveau.

Bron: Amadeo / 1998 / Verlag Gruner & Jahr / Schrijver: Hans Günther Bastian. / Nederlandse samenvatting van dit onderzoek in het boek: Muziek maakt Slim, Uitgeverij Panta Rhei, 2003

Het belang van muziek bij baby's, peuters en kleuters

Baby's, dreumesen en peuters kunnen echt genieten van muziek. Kijk maar wat er gebeurt als je voor hen zingt en klapt. Ze worden er (vaak) vrolijk van of rustig als je een lief slaapliedje zingt en dat veel herhaalt. Zingen heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van je kindje: 
• Het stimuleert de spraak -en taalontwikkeling
• het is de ideale basis voor de muzikale ontwikkeling
• de motoriek wordt er mee geoefend. Denk aan zelf klappen, mee bewegen en dansen op muziek
• het is een prima training voor het geheugen en de concentratie: onthouden van woordjes en melodieën.
Met zingen en muziek gebeurt dit allemaal spelenderwijs. Muziek is dus belangrijk in het leven van een kind.

Bron: http://www.peuterplace.nl/Kindermuziek/muziek_ontwikkeling.htm
 

Ruimtelijk inzicht
 

Muziek beïnvloedt de geest. “Neurologen en muziekpedagogen weten dat al lang, maar nu is de intelligentiebevorderende werking van muziek door een Amerikaanse studie daadwerkelijk aangetoond”, vertelt Hintz.
“Studenten aan de Universiteit waren na het horen van Mozart beter in staat moeilijke vraagstukken op te lossen. Het positieve effect van muziek op het ruimtelijk inzicht en voorstellingsvermogen was tot een dag na het horen van de sonate meetbaar. Conclusie is dat alleen al het luisteren naar muziek het ruimtelijk inzicht groter wordt. Net deze hersenfunctie is nodig voor hogere activiteiten als wiskunde en schaken.”

Klassieke muziek

De soort muziek is daarbij wel van belang. Composities uit de barok en klassieke periode hebben een beter effect. Als het luisteren al effect heeft, wat doet het dan met musicerende kinderen? “Heel veel”, beweert de professor.

Toetsinstrument

Bij een ander onderzoek met zeven- en achtjarigen bleek dat zij die een toetsinstrument bespeelden, een 25% hogere wiskundig inzicht hadden dan de medescholieren. Moeiteloos berekenden de kinderen breuken die normaal pas door twaalfjarigen konden worden opgelost.
Toetsinstrumenten zijn daarbij zeer bevorderend. “De reden is dat alle drie elementen van de muziek, melodie, harmonie en ritme, aan bod komen. Het kind dient al deze elementen te beheersen en alle zintuigen aan te spreken.”
Dit geldt overigens ook voor de gitaar - heel wat goedkoper in aanschaf dan een piano.

Evenwichtiger

Op het vlak van de sociale vaardigheden en de persoonlijkheidsontwikkeling bij het kind werden ook belangrijke resultaten gemeten. “In klassen waar regelmatig muziekonderwijs wordt gegeven, zijn er geen leerlingen die uit de boot vallen. Kinderen zijn over het algemeen evenwichtiger, toleranter en voorzichtiger in de omgang met anderen. En juist deze eigenschappen kan de huidige maatschappij goed gebruiken. Muziek kan vele sociale problemen oplossen of minstens verzachten.” (Hln.be)

Kortom: muziek is belangrijker dan je denkt, het doet wat met je. Ik denk dat muziek sterk wordt onderschat in het onderwijs. Eigenlijk zou je elke dag op de basisschool een half uur intensief muziek moeten krijgen, het bevordert het welbevinden en diverse ontwikkelingsgebieden worden gestimuleerd. Misschien moet muziek, in plaats van een vak dat er een beetje bijhangt, wel een basisvak zijn, net als rekenen en taal.

We kunnen een begin maken door een leuk project te gaan doen.....